Ochotnicze Straże Pożarne na Warmii i Mazurach

Pierwsze jednostki pożarnicze powstały na naszych terenach w drugiej połowie XIX wieku. Przez półtora wieku wiele się zmieniło w zakresie sprzętu i organizacji, ale niezmienne zostały wartości przyświecające strażakom ochotnikom. Jak pisze Grzegorz Matczyński: „być członkiem OSP to nie tylko ofiarna służba, to zaszczyt, to środowiskowe wyróżnienie, prawo do noszenia korporacyjnego munduru (…). Strażakiem ochotnikiem nie staje się nikt z przymusu. Jest to suwerenna decyzja każdego, kto pragnie służyć społeczeństwu pomocą w różnych sytuacjach klęsk żywiołowych – gdzie tylko zajdzie tego potrzeba” (Wstęp do „Ochotnicze Straże Pożarne na Warmii i Mazurach”).

Grzegorz Matczyński urodził się 17 listopada 1958 roku w Bukowcu. W latach 1978 – 1980 był słuchaczem Szkoły Chorążych Pożarnictwa w Poznaniu. W roku 1988 ukończył Szkołę Główną Służby Pożarniczej w Warszawie, zdobywając pierwszy stopień oficerski i tytuł inżyniera. Pracę zawodową rozpoczął we wrześniu 1980 roku w Komendzie Zawodowej Straży Pożarnych w Świeciu nad Wisłą. Od marca 1989 pełnił służbę w Olsztynie, najpierw na stanowisku zastępcy komendanta a później komendanta miejskiego Państwowej Straży Pożarnej. Dowodził wieloma akcjami ratowniczymi w tym: 9 grudnia 2002 r. zwalczaniem pożaru zakładu meblarskiego „Mebelplast” w Kieźlinach, 24 stycznia 2004 r. pożaru budynku kościoła przy ulicy Wyszyńskiego w Olsztynie i 12 lutego 2005 r. zakładu należącego do grupy „Tymbark” w Olsztynku. Służbę zakończył w styczniu 2007 roku. Obok pracy zawodowej aktywnie działa społecznie, początkowo jako członek Ochotniczej Straży Pożarnej w rodzinnej miejscowości – Bukowcu, a obecnie OSP w Olsztynie – Gutkowie. Jest wiceprezesem Zarządu Oddziału Powiatowego ZOSP RP w Olsztynie, pełni funkcje dyrektora Zarządu Wykonawczego ZOSP RP tego Oddziału. Jest również przewodniczącym komisji ratownictwa Wojewódzkiej Rady Bezpieczeństwa Ruchu Drogowego w Olsztynie.

Został odznaczony Brązowym i Srebrnym Krzyżem Zasługi, medalem arcybiskupa metropolity warmińskiego „Prodesse Auso”, a w roku 2007 Złotym Znakiem Związku.

Stanisław Mikulak urodził się 2 stycznia 1937 roku w miejscowości Raki. Okres wojny spędził w rodzinnej miejscowości z matką i starszą siostrą – ojciec był w niewoli niemieckiej.

W czerwcu 1945 roku rodzina przybyła do miejscowości Nowe Kiejkuty, gdzie ojciec założył warsztat kowalski. Wspólnie z innymi osadnikami zorganizował ochotniczą straż pożarną.

Od roku 1952 zawodowo i społecznie związał się z pożarnictwem. Jego praca zawodowa rozpoczęła się we Wrocławiu, zaś zakończyła w Olsztynie. W latach 1952-1956 był słuchaczem w Oficerskim Technikum Pożarniczym we Wrocławiu, uzyskując pierwszy stopień oficerski. W kolejnych dwóch latach był zastępcą komendanta powiatowego Straży Pożarnych w Szczytnie. W okresie od 1958 do 1978 pracował na kierowniczych stanowiskach w Komendzie Miejskiej i Wojewódzkiej Straży Pożarnych w Olsztynie. W roku 1978 powołany został na stanowisko komendanta wojewódzkiego Straży Pożarnych w Bydgoszczy, a od 1985 roku do 1991 był komendantem wojewódzkim w Olsztynie. Po przejściu na emeryturę w roku 1992 w stopniu pułkownika, całkowicie oddał się społecznej działalności w Związku Ochotniczych Straży Pożarnych RP, piastując najwyższe funkcje: wiceprezesa Zarządu Oddziału Wojewódzkiego w Olsztynie, członka prezydium Zarządu Głównego Związku ora z aktualnie członka Głównej Komisji Rewizyjnej.

W swej 60-letniej służbie uczestniczył w setkach dużych i szczególnych działaniach gaśniczych oraz w likwidacji skutków powodzi, katastrof, wypadków i innych zdarzeń losowych. Brał m.in. udział w gaszeniu największych pożarów zaistniałych po 1945 roku w Szczytnie: 21 lutego 1970 i 9 grudnia 1972 roku fabryki mebli oraz w dniu 18 i 19 lipca 1969 zakładów „Lenpol”. Dowodził akcją gaśniczą szpitala psychiatrycznego w Górnej Grupie koło Grudziądza w dniu 31 października 1980 roku – najtragiczniejszym pożarze w powojennej Polsce. Śmierć poniosło wówczas 51 pacjentów, uratowano ponad 200 osób. Uczestniczył też w likwidacji pożaru spowodowanego w dniu 9 grudnia 1981 roku erupcją ropy naftowej w Karlinie.

Za osiągnięcia zawodowe i społeczną działalność odznaczony m.in.: Krzyżami Kawalerskim, Oficerskim i Komandorskim (2005) Orderu Odrodzenia Polski, Złotym i Srebrnym Krzyżem Zasługi, Złotą Odznaką „Zasłużony dla Ochrony Przeciwpożarowej” i Złotym Znakiem Związku, Złotą Odznaką „Zasłużony dla Warmii i Mazur”.

Jest niestrudzonym, dociekliwym badaczem historii pożarnictwa na obszarze Warmii i Mazur.