Teka edukacyjna: tablica "Odpust wioskowy"
Niedziela – święto, a cisza uroczysta
Zaległa pola, owiała ogrody,
Nad ziemią roztocz słoneczna, złocista
Oblała blaskiem pola i ogrody.
Na ścieżkach polnych i drogach – bez liku
Śpieszyły tłumy do pańskich ołtarzy,
A echa dzwonów na skrzydłach wietrzyku
Wołały: „Módlcie się młodzi i starzy!”.
Ofiary w dali przeciągle śpiewały,
Wyraźnie słychać głos przewodnika,
Na powitanie im dzwony zagrały!…
Wychodzi kapłan przy boku chłopczyka!
Proporce szumią, krzyż błyszczy na przodzie
I znika w głębi obszernej świątyni,
Kapłan się miesza do ludzi w pochodzie
Prowadząc rzesze do stóp Monarchini…
Myśmy tam stali wśród leśnej ustroni,
Patrząc na obraz ten pełen uroku,
Wiatr porozrzucał ci włosy u skroni
A świetlna jasność gorzała w twym oku!
Nad nami snuły się chmury łabędzie,
Słońce rzucało nam snopy promieni,
Babiego lata fruwały wokół przędze…
A myśmy stali cisi – rozmarzeni…
I zwolna idąc po leśnym kobiercu
Tam, gdzie jeziora rozlały swe wody
Było tak cicho i błogo nam w sercu
W duszy był wielki bezmiar pogody.
Wiersze zebrane, Olsztyn, Littera, 2004.
Autorka pracy: Julia Tarnowska.
Odpust, nie w znaczeniu doktryny katolickiej, ale w obyczajowości to inaczej tzw. święto patronalne. Lokalna parafia i kościół zawsze mają jakiegoś patrona, np. któregoś ze świętych. Najpopularniejsi święci pod względem częstotliwości patronalnej naszego regionu to: Jan Chrzciciel, Jan Apostoł, Katarzyna Aleksandryjska, Maria Magdalena, Wawrzyniec, Józef, Wojciech, Piotr Apostoł, Anna i Mikołaj. W roku liturgicznym każdy dzień poświęcony jest jakiemuś świętemu i właśnie w takie „imieniny” (najczęściej przeniesione na niedzielę) cała wieś mogła uczestniczyć we wspólnych obchodach. Ich nieodłączną częścią była msza św. z procesją i specjalne nabożeństwa, a z radości świeckich – kiermasz wiejski z pamiątkami odpustowymi lub pięknymi przedmiotami oraz jedzeniem. Prawdopodobnie wydarzeniu przygrywała muzyka. Ludzie też z pewnością spotykali się również prywatnie, aby cieszyć się świętem i wolnym od pracy czasem.
Wiersz o procesji, modlitwie i odpuście jest niezwykle przewrotny. Zaczyna się rzeczywiście bardzo wyraźcie zarysowaną sceną zbiorowego nabożeństwa, złożoną z wielu elementów. Widzimy wiele osób śpieszących do kościoła, kapłana z asystą podczas czynności liturgicznych, procesję i nadciągających pątników. Słyszymy dzwony, oślepiają nas błyski monstrancji i przyciągają uwagę kolory chorągwi. Wręcz możemy poczuć mocny zapach kadzidła towarzyszący zawsze procesjom. Całość akcji przenosi się jednak stopniowo coraz dalej i dalej od tłumu ku lasowi, gdzie para ludzi przechadza się, ciesząc się swoim towarzystwem. Stanowi to niezwykły kontrast. Kobieta z niezwykłą delikatnością opisuje romantyzm tej sceny, jak też swoje uczucia do towarzyszącego jej mężczyzny. Otaczająca ich przyroda współgra łagodnością rozproszonego światła, bielą obłoków, spokojem tafli jeziora.
Dowiedz się więcej o pielgrzymkach na Warmii.
słowa-klucze tekstu:
ŚWIĘTO / CISZA
JEZIORO / LAS
CHMURY / BLASK
Spójrz na słowa klucze tekstu: otwórz nimi przestrzeń w swojej wyobraźni… Pomyśl, czy nie omijasz świąt? Obchodzenie rocznic, osobistych, wspólnych, ogólnych – jest niezwykle ważne, nasza pamięć emocjonalna tak jak mięśnie musi ćwiczyć.
Pomyśl, czy masz pomysł, jak obchodzić własne i cudze święta? Popatrz, co wolisz: coś kameralnego i bardzo indywidualnego, czy może absolutnie zgodnie z tradycją, bo te przygotowania dają Ci radość?
Posłuchaj wiersza
Czyta: Hanna Banasiak.
Książki na temat odpoczynku z katalogu WBP w Olsztynie.
Zadanie 1
Przeczytaj głośno wiersz.
Poćwicz sztukę pięknego czytania.
Zadanie 2
Zaplanuj już dziś swoje następne urodziny – jako naprawdę „swoje”. Pomyśl, co sprawia Ci radość – i zacznij się do tego przygotowywać. Naprawdę nie jest za wcześnie.
Jeśli chcesz zanurzyć się w pozostałych wierszach “Ekspedycji”, naciśnij mnie i przejdź do sekcji “Wyobraźnia”.