Jest to przedmiotowa bibliografia rejestrująca piśmiennictwo dotyczące regionu warmińsko-mazurskiego. Jej zakres tematyczny jest szeroki, uwzględnia tematy i zagadnienia związane z regionem, daje jego pełny obraz historyczny i współczesny.
„Bibliografia Warmii i Mazur” jest ogniwem ogólnopolskiego systemu bibliografii terytorialnych. Rejestruje dokumenty, które nie są uwzględniane w bibliografii narodowej. M.in. dokumenty niepublikowane oraz zawartość prasy lokalnej. Swoim zasięgiem obejmuje ona wydawnictwa zwarte, ciągłe, zbiorowe, artykuły z czasopism, fragmenty wydawnictw zwartych. Biorąc pod uwagę miejsce wydania, uwzględnia tylko dokumenty wydane w kraju zarówno w języku polskim, jak i w językach obcych. Jeśli chodzi o druki wydane poza granicami kraju rejestruje tylko te, które były recenzowane lub drukowane w publikacjach wydanych w Polsce.
Rys historyczny
Pierwsza bibliografia regionalna powstała w Stacji Naukowej Polskiego Towarzystwa Historycznego (Instytut Mazurski) w Olsztynie i opracowana została przez Emilię Sukertową-Biedrawinę (1887-1970), znaną działaczkę kulturalno-oświatową, publicystkę, literatkę, badaczkę i popularyzatorkę przeszłości Warmii i Mazur, która w latach 1958-1964 publikowała ją we fragmentach na łamach czasopisma „Komunikaty Mazursko-Warmińskie”.
Całość tej bibliografii ukazała się jako dwie osobne nadbitki pt. „Bibliografia Mazur i Warmii w okresie dziesięciolecia 1945-1955”. Olsztyn 1960 i „Bibliografia Mazur i Warmii w okresie lat 1956-1960”. Olsztyn 1964.
W pierwszej, obejmującej lata 1945-1955, materiał bibliograficzny zastał podzielony na dwie części. Cz. 1 zawiera spis polskich wydawnictw zwartych, seryjnych i zbiorowych oraz nadbitek i odbitek rozpraw i artykułów zamieszczonych w czasopismach naukowych. Uwzględniono również recenzje tych dokumentów. Cz. 2 obejmuje rozprawy i artykuły ogłoszone w periodykach naukowych i popularnonaukowych oraz ważniejsze artykuły, które ukazały się w prasie codziennej (dziennikach, tygodnikach).
Dla zagadnień współczesnych (od 1945 r.) przedmiotem opracowania bibliograficznego stały się granice administracyjne województwa. Ponadto ze względów naukowych i zachowania ciągłości bibliograficznej rejestruje się publikacje o miejscowościach i okręgach stanowiących obrzeże kulturowe i gospodarcze województwa. W stosunku do tych publikacji stosuje się ostrą selekcję formalną i treściową, uwzględniając tylko publikacje naukowe i popularnonaukowe, których treść charakteryzuje okręgi i miejscowości począwszy od 1945 r.
Bibliografia za lata 1956-1960 różni się od poprzedniej (za l. 1945-1955) układem materiału. Zastosowano tutaj ramowy schemat klasyfikacyjny dla bibliografii regionalnych ustalony przez komisję powołaną na konferencji poświęconej koordynacji prac nad bibliografiami regionalnymi Ziem Zachodnich, która odbyła się w Poznaniu w 1960 roku. Schemat ten z niewielkimi zmianami stosowany jest do chwili obecnej.
Autorka poprzednich publikacji zrezygnowała z prowadzenia systematycznych prac nad bibliografią regionalną. Ich kontynuację przejął Dział Informacyjno-Bibliograficzny Wojewódzkiej i Miejskiej Biblioteki Publicznej w Olsztynie. Z uwagi na opracowujące się jednocześnie bibliografie województw białostockiego i gdańskiego zrezygnowano z dokumentacji piśmiennictwa dotyczącego powiatów: Ełk, Gołdap i Elbląg, ograniczając zasięg terytorialny wyłącznie do ziem wchodzących w skład województwa olsztyńskiego. Ograniczenie to nie dotyczyło tylko piśmiennictwa historycznego o Królewcu.
W wyniku reformy administracji kraju przeprowadzonej w 1975 roku, poza granicami województwa olsztyńskiego znalazły się historyczne ziemie warmińsko-mazurskie. Były to dawne powiaty: Braniewo, Pasłęk, Nowe Miasto Lubawskie, Działdowo, Pisz, Mrągowo, Giżycko, Węgorzewo. Od tomu za rok 1976 przyjęto więc odmienne ustalenia. Przedmiotem opracowania dla zagadnień historycznych stały się granice Warmii i Mazur w rozwoju dziejowym do 1945 r.
- Państwo krzyżackie (1230-1525)
- Warmia w granicach Rzeczypospolitej (1466-1772)
- Prusy Książęce (1525-1772)
- Prusy Wschodnie (wraz z Lubawą)
Od tomu obejmującego lata 1982-1983 „Bibliografia Warmii i Mazur” opracowywana jest w systemie zautomatyzowanym w programie ISIS. Wprowadzenie automatyzacji nie tylko skróciło cykl produkcyjny bibliografii, ale również stworzyło możliwość jej rozpowszechniania zarówno w formie tradycyjnej (drukowane tomy), jak i w formie skomasowanej bazy danych.
W wyniku reformy administracyjnej kraju w 1999 r. do województwa warmińsko-mazurskiego włączono historyczne ziemie tego regionu. Od 1999 r. zasięg terytorialny „Bibliografii Warmii i Mazur” pokrywa się w ujęciu zagadnień historycznych i współczesnych.
Selekcja
Materiały zarejestrowane w bibliografii zostały poddane selekcji wartościującej. Wobec oczywistej niemożliwości zarejestrowania wszystkich drobnych artykułów z prasy, zwłaszcza lokalnej, konieczny jest ich właściwy dobór, kładący nacisk na rzeczową informację, a nie pełną dokumentację piśmiennictwa o regionie. „Bibliografia Warmii i Mazur” nie rejestruje więc:
- zapowiedzi imprez
- materiałów interwencyjnych
- znacznej części informacji dot. życia codziennego
Bibliografie opublikowane
W formie książkowej opublikowano dwadzieścia trzy tomy bibliografii regionu warmińsko-mazurskiego, obejmujących piśmiennictwo za lata 1945-1998.
Wszystkie tomy bibliografii zostały zdigitalizowane i są udostępniane na stronie Warmińsko-Mazurskiej Biblioteki Cyfrowej: http://wmbc.olsztyn.pl/dlibra/docmetadata?id=4445
BIBLIOGRAFIA Mazur i Warmii w okresie dziesięciolecia 1945-1955. [T. 1] / oprac. Emilia Sukertowa-Biedrawina ; Stacja Naukowa Polskiego Towarzystwa Historycznego (Instytut Mazurski) w Olsztynie. [T. 1]. – Olsztyn, 1960. – 122 s. ; 23 cm. – Odbitka z „Komunikatów Mazursko-Warmińskich”
BIBLIOGRAFIA Mazur i Warmii w okresie lat 1956-1960. [T. 2] / oprac. Emilia Sukertowa-Biedrawina ; Stacja Naukowa Polskiego Towarzystwa Historycznego (Instytut Mazurski) w Olsztynie. [T. 2]. – Olsztyn, 1964. – 203 s. ; 23 cm. – Odbitka z „Komunikatów Mazursko-Warmińskich”
BIBLIOGRAFIA Warmii i Mazur / Wojewódzka Biblioteka Publiczna w Olsztynie. – Olsztyn : WBP. – 24 cm
[T. 3] : za rok 1961 / [oprac. Tamara Wajsbrot]. – 1964. – 83, [1] s.
[T. 4] : 1962-1964 / [oprac. Tamara Wajsbrot]. – 1969. – 227, [1] s.
[T. 5] : 1965-1967 / [oprac. Stefania Anculewicz]. – Olsztyn : WBP, 1989. – 344, [1] s.
[T. 6] : 1968-1970 / [oprac. Stefania Anculewicz]. – 1992. – 438, [2] s.
[T. 7] : 1971-1973 / [oprac. Tamara Wajsbrot]. – 1976. – 315 s.
[T. 8] : 1974 / [oprac. Tamara Wajsbrot]. – 1977. – 164, [3] s.
[T. 9] : 1975 / [oprac. Tamara Wajsbrot]. – 1979. – 223, [1] s.
[T. 10] : 1976 / [oprac. Tamara Wajsbrot]. – 1984. – 369 s.
[T. 11] : 1977 / [oprac. Bożena Wasilewska]. – 1987. – 425 s.
[T. 12] : 1978 / [oprac. Bożena Wasilewska]. – 1988. – 217, [1] s.
[T. 13] : 1979 / [oprac. Bożena Wasilewska]. – 1989. – 175, [1] s.
[T. 14] : 1980-1981 / [oprac. Bożena Wasilewska]. – 1992. – 250, [1] s.
[T. 15] : 1982-1983 / [oprac. Bożena Wasilewska]. – 1993. – 240, [1] s.
[T. 16] : 1984-1985 / [oprac. Bożena Wasilewska, Anna Wysocka, Irena Walczak]. – 1994. – 288 s.
[T. 17] : 1986-1987 / [oprac. Stefania Anculewicz]. – 1996. – 333 s.
[T. 18] : 1988-1989 / [oprac. Bożena Wasilewska, Anna Wysocka]. – 1997. – 275 s.
[T. 19] : 1990-1991 / [oprac. Bożena Wasilewska, Anna Wysocka]. – 1998. – 274, [2] s.
[T. 20] : 1992-1993 / oprac. Bożena Wasilewska, Anna Wysocka. – 1999. – 293, [1] s.
[T. 21] : 1994-1995 / oprac. Bożena Wasilewska. – 2001. – 350, [2] s.
[T. 22] : 1996-1997 / oprac. Bożena Wasilewska przy współudz. Anny Wysockiej. – 2005. – 412 s.
[T. 23] : 1998 / oprac. Bożena Wasilewska. – 2005. – 275 s.
Od 2001 roku bibliografia ukazuje się w formie elektronicznej (CD).
BIBLIOGRAFIA Warmii i Mazur za lata 2001-2002 : dokument elektroniczny. [T. 25] / oprac. Anita Romulewicz, Anna Wysocka, przy współudz. Katarzyny Manikało-Obidzińskiej. – Olsztyn, 2007.
BIBLIOGRAFIA Warmii i Mazur za lata 2003-2004 : dokument elektroniczny. [T. 26] / oprac. Anita Romulewicz, Anna Wysocka, Sylwia Białecka. – Olsztyn, 2012.
BIBLIOGRAFIA Warmii i Mazur za lata 2005-2006 : dokument elektroniczny. [T. 27] / oprac. Anita Romulewicz, Anna Wysocka, Sylwia Białecka. – Olsztyn, 2013.
BIBLIOGRAFIA Warmii i Mazur za lata 2007-2008 : dokument elektroniczny. [T. 28] / oprac. Krzysztof Romulewicz, Anna Wysocka. – Olsztyn, 2015.
BIBLIOGRAFIA Warmii i Mazur za lata 2009-2010 : dokument elektroniczny. [T. 29] / oprac. zespół Pracowni Regionalnej i Informatorium WBP w Olsztynie. – Olsztyn, 2018.
Publikacja tomu 24 [za lata 1990-2000] zostanie wydana po przeprowadzeniu prac korektorskich w programie MAK (baza została przetransponowana z anachronicznego programu ISIS).
Inne
CHOJNACKI Władysław, WAJSBROT Tamara
Twórczość Emilii Sukertowej-Biedrawiny : bibliografia / Władysław Chojnacki, Tamara Wajsbrot ; Wojewódzka Biblioteka Publiczna w Olsztynie. – Olsztyn : WBP, 1977. – 93, [1] s. ; 20 cm. – Tyt. okł. : Bibliografia prac Emilii Sukertowej-Biedrawiny.
Bibliografia dorobku literacko-naukowego za lata 1920-1972 znanej badaczki, historyka, literatki i popularyzatorki przeszłości Warmii i Mazur żyjącej w latach 1887-1970. Wstęp przedstawia życie i twórczość oraz działalność społeczną.
KATALOG bibliograficzny zbiorów znajdujących się w wybranych bibliotekach Olsztyna / [oprac. i red. Stefania Anculewicz ; przy współpr. Jerzego Minakowskiego ; opisy sporządzili Danuta Bekiesza et al.] ; Wojewódzka Biblioteka Publiczna im. Emilii Sukertowej-Biedrawiny w Olsztynie. Dział Informacyjno-Bibliograficzny . – Olsztyn : [WBP], 1988. – 329, [1] s. ; 20 cm. – Indeks
[Wyd 2. rozsz. i uzup.] : Katalog bibliograficzny zbiorów znajdujących się w wybranych bibliotekach Olsztyna. – 1988. – 492 s. ; 24 cm. – Indeks. – Tyt. okł. : Zbiory w wybranych bibliotekach Olsztyna : katalog bibliograficzny.
Wyd. 2 uwzględnia stan zbiorów na dzień 31 XII 1984 r.
WASILEWSKA Bożena
Warmia i Mazury 1945-1995 : przewodnik bibliograficzny / Bożena Wasilewska. – Olsztyn : Ośrodek Badań Naukowych im. Wojciecha Kętrzyńskiego, 1996. – 233, [3] s. ; 24 cm. – (Biblioteka Olsztyńska ; nr 35). – Indeksy
Praca jest wspólną edycją Wojewódzkiej Biblioteki Publicznej im. Emilii Sukertowej-Biedrawiny, Towarzystwa Naukowego im. Wojciecha Kętrzyńskiego i Ośrodka Badań Naukowych im. Wojciecha Kętrzyńskiego. Rejestruje 1669 książek o Warmii i Mazurach w różnych językach opublikowanych w Polsce w okresie powojennego pięćdziesięciolecia. Daje obraz bogatego, o dużej wartości naukowej i edytorskiej dorobku wydawniczego o regionie. Przewodnik jest doskonałym źródłem informacyjnym dla odbiorców samodzielnie poszukujących lektury zarówno naukowców i badaczy jak i studentów, młodzieży szkolnej, publicystów, nauczycieli, działaczy kulturalnych i wszystkich czytelników interesujących się problematyką Warmii i Mazur.
WASILEWSKA Bożena
Warmia i Mazury 1945-1984 : poradnik bibliograficzny / Bożena Wasilewska ; Wojewódzka Biblioteka Publiczna im. Emilii Sukertowej-Biedrawiny w Olsztynie. – Olsztyn : WBP, 1985. – 164, [1] s. ; 21 cm. – Indeksy
Bibliografia adnotowana rejestrująca wydawnictwa zwarte o Warmii i Mazurach, które ukazały się w okresie powojennego czterdziestolecia.
WASILEWSKA Bożena
Bibliografia Warmii i Mazur : metodyka prac / Bożena Wasilewska ; Wojewódzka Biblioteka Publiczna im. Emilii Sukertowej-Biedrawiny w Olsztynie. – Olsztyn : WBP, 2005. – 103 s. ; 20 cm.
Regionalne bazy danych
Elektroniczna baza regionalna rejestrowana jest w programie MAK (format USMARC) [zobacz bazy]. Zawiera opisy bibliograficzne dokumentów od 1945 r. Zasób za lata 1945-1998 dostępny jest w wersji pełnotekstowej w Warmińsko-Mazurskiej Bibliotece Cyfrowej (www.wmbc.olsztyn.pl). Dane za kolejne lata prowadzone na bieżąco obsługuje MULTIWYSZUKIWARKA.
Od 2007 roku „Bibliografia Warmii i Mazur” tworzona jest przez Wojewódzką Bibliotekę Publiczną w Olsztynie oraz wybrane biblioteki publiczne w regionie. Zwiększa to zakres rejestrowanego piśmiennictwa ukazującego się na terenie Warmii i Mazur.